Χελιδονίσματα

Λέγονται  στο μεσοσαράκοστο στη γιορτή του Σταυρού ή την Πρωτομαρτιά με την ευκαιρία του ερχομού της Άνοιξης. Τα παιδιά κατασκεύαζαν ομοιώματα χελιδονιών ή φλάμπουρα που τα στόλιζαν με λουλούδια όπως συνέβαινε στην Πορταριά. Το πιο γνωστό που τραγουδιέται στην περιοχή είναι:

Ήρθε, ήρθε χελιδόνα
ήρθε κι άλλη μελιδόνα,
κάθισε και λάλησε

και γλυκά κελάδησε.

Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,

και Φλεβάρη φοβερέ

κι να φλεβίσεις, κι να τσινήσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις
κι αν χιονίσεις, κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξη θ’ ανθίσεις.
Θάλασσαν επέρασα, τη στεριάν δεν ξέχασα
κύματα κι αν έσχισα, έσπειρα, κονόμησα.
Έφυγα κι άφησα σύκα και σταυρόν και θυμωνίτσα.
Κι ήρθα τώρα, κι ηύρα φύτρα,
κι ηύρα χόρτα, σπαρτά, βλήτρα,
βλήτρα, βλήτρα, φύτρα, φύτρα.

Ειδικά στην Πορταριά τραγουδιέται από τα παιδιά που κρατούσαν φλάμπουρο το:


Χεροπλί, χεροπλί
χαιρετίσματα Σταυρέ
ψάλλω ’δω, ψάλλω ’κει
και χαρά στουν Αποστόλη.
Χελιδόνα πέρασε
απ’ τη Μαύρη Θάλασσα
πέρασε και λάλησε
και περδικολάλησε.
Πέντε αυγά σαρακοστά,
να σαρακοστέψουμε,
πέντε ‘γω, πέντε ‘συ
κι άλλα πέντε το παπί.
Έχω δάσκαλο καλό
και δασκάλισσα κακιά
που με λούζει, με χτενίζει
κι απ’ τη σκάλα με γκρεμίζει.

Κυρα - Σαρακοστή

Η κυρά Σαρακοστή ήταν μια γυναίκα, που είχε εφτά πόδια, φορούσε φούστα και δεν είχε στόμα. Τα εφτά πόδια συμβόλιζαν τις εφτά βδομάδες που έμεναν από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Κυριακή του Πάσχα. Η κυρά Σαρακοστή δεν είχε στόμα γιατί εκείνες τις μέρες δεν αρταίνονταν οι άνθρωποι (όπως σήμερα που τρώνε κρέας μέχρι την Μεγάλη εβδομάδα). Επίσης είχε σταυρωμένα τα χέρια της για να δείξει πως αυτές τις μέρες προσεύχονται. Στο χωριό μας την έφτιαχναν με ζυμάρι. Στο ζυμάρι χρησιμοποιούσαν αλεύρι, αλάτι και νερό, το έπλαθαν και το έβαζαν στο φούρνο να ψηθεί. Μετά την ζωγράφιζαν με διάφορα χρώματα. Στο σχολείο μας την φτιάξαμε και ήταν μια όμορφη εμπειρία που θα τη λέμε και αργότερα στα παιδιά μας γιατί αυτή είναι η παράδοσή μας.

Φωτεινή Καραχάλιου,  Αθανασία Βαρώτα, Ιωάννα Χατζηγούλα, Χριστίνα Ιμπράνη