Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009

Ένα μικρό ξωτικό

Θέλετε να μάθετε για τον χρόνο, τις εποχές και τους μήνες;
Θέλετε να γνωρίσετε ξωτικά, νεράιδες κι άλλα μυθικά όντα; Διαβάστε τις περιπέτειές τους που μας φέρνουν κοντά στον χρόνο και τον χώρο της λαϊκής παράδοσης. Περισσότερα στο
http://www.scribd.com/doc/21374186

Καλωσορίζοντας το Φθινόπωρο

Το φθινόπωρο στο Πήλιο είναι μια πανδαισία ήχων, χρωμάτων, γεύσεων, μυρωδιών. Μέσα σ' αυτό το περιβάλλον είναι αδύνατο να μην προσπαθήσουμε όλοι, μαθητές, δάσκαλοι, γονείς να βιώσουμε κάποια απ' όλα αυτά τα δρώμενα που καθημερινά ζούμε.
Έτσι καθιερώσαμε τις "Ελεύθερες Παρασκευές Δραστηριοτήτων" όπου, αντί για τους καθιερωμένους σχολικούς περιπάτους, ασχολούμαστε με θέματα επίκαιρα, ενδιαφέροντα που προσφέρουν ποικίλες δραστηριότητες και βιώματα.
Την Παρασκευή 16/10/2009 οι δραστηριότητες αφορούσαν τρεις θεματικές ζώνες:
  • Τον τρύγο
  • Το μήλο, ένα θησαυρό του Πηλίου
  • Περπατώντας στα φθινοπωρινά μονοπάτια του Πηλίου
Στις δραστηριότητες περιλαμβάνονταν προβολές, εικαστικές δημιουργίες, πεζοπορία, πάτημα σταφυλιών, κατασκευή μηλόπιτας κ.ά.
Περισσότερα μπορείτε να δείτε στις καταχωρίσεις http://www.scribd.com/doc/21330960

Τετάρτη 13 Μαΐου 2009

Από το μαγιάτικο στεφάνι στις φωτιές του Αη-Γιάννη

Ο Μάης είναι ο μήνας των λουλουδιών. Απ’ τα πανάρχαια χρόνια όλοι οι λαοί τον τιμούσαν και τον γιόρταζαν με λαμπρότητα*. Η πιο γνωστή συνήθεια είναι το πρωτομαγιάτικο στεφάνι που συμβολίζει τη δύναμη της φύσης. Καθώς κρέμεται στην πόρτα των σπιτιών, θαρρείς ότι όλη η δύναμη της φύσης περνά στους ανθρώπους με τρόπο μαγικό. Σε πολλά μέρη ακόμα έβαζαν στις πόρτες σκόρδα για να διώχνουν το κακό μάτι και ένα στάχυ για έχουν καλή σοδειά. Όμως το μήνα Μάιο έχουμε κι ένα άλλο έθιμο που γινόταν σε πολλά μέρη της πατρίδας μας για να έρθει η βροχή, που είναι απαραίτητη για τις καλλιέργειες. Είναι το έθιμο της Περπερούνας, όπου μια ομάδα παιδιών στόλιζαν ένα κορίτσι οχτώ έως δέκα χρόνων, συνήθως φτωχό ή ορφανό με λουλούδια και πρασινάδα. Στη συνέχεια πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι λέγοντας το τραγούδι της Περπερούς ή Περπερούνας.

Περπερούνα περπατεί
Δρόσισε τη γειτονιά
Και στους δρόμους περπατεί
Το Θεό παρακαλεί
Θε μου, βρέξε μια βροχή,
Μια βροχίτσα σιγαλή,
Να καρπίσουν τα χωράφια
Και ν’ ανθίσουν τα’ αμπελάκια

Μόλις τελείωνε το τραγούδι η νοικοκυρά του κάθε σπιτιού έβγαινε μ’ ένα κανάτι και χύνει νερό στο κεφάλι του παιδιού λέγοντας «Καλή βροχή να δώσει ο Θεός να πρασινίσει η γη» ενώ το φίλευε με χρήματα.
Έτσι κυλούσαν οι μαγιάτικες μέρες και φτάνουμε στον Ιούνιο, το μήνα του θερισμού. Στις 24 αυτού του μήνα είναι η γιορτή του Άη-Γιάννη, του Κλήδονα που καίνε τα μαγιάτικα στεφάνια. Είναι ένα έθιμο παλιό, ιδιαίτερα γραφικό, απ’ τα λιγοστά που συναντάς ακόμα και σήμερα σε πολλά μέρη της πατρίδας μας. Την παραμονή του Άη-Γιαννιού, τα νέα κορίτσια πήγαιναν στη βρύση του χωριού κρατώντας μια στάμνα που τη γέμιζαν νερό. Πήγαιναν και επέστρεφαν αμίλητες και σ’ αυτό το "αμίλητο νερό’’ έριχναν κάποια χρυσαφικά ή "σημάδια’’ όπως τα έλεγαν, το σκέπαζαν μ΄ένα κόκκινο πανί και το έβαζαν στα κεραμίδια του σπιτιού, για να δουν την επόμενη μέρα ποιόν θα παντρευτούν.
Ο θρύλος λέει ότι κάποτε μια κοπέλα, γυρνώντας αμίλητη, την περικύκλωσαν πειρασμοί για να την κάνουν να μιλήσει, να χύσει το νερό και να χάσει τις μαγικές δυνάμεις της. Αυτή χωρίς να πει τίποτα, παρακάλεσε τον Άη-Γιάννη να πετρώσει τους πειρασμούς, για να ξεφύγει.

Έτσι κι έγινε. Σαν έφτασε στο σπίτι, έβαλε τα "σημάδια’’ στα κεραμίδια, όπως απαιτούσε το έθιμο, και μετά διηγήθηκε την περιπέτειά της στους δικούς τους. Τότε την ζήτησαν να πάνε όλοι μαζί να δούνε τους μαρμαρωμένους πειρασμούς. Το κορίτσι για να βρει το δρόμο μέσα στη νύχτα άναβε φωτιές. Όταν έφτασαν κοντά στους πειρασμούς, αυτοί ζωντάνεψαν και οι χωρικοί τρομαγμένοι έτρεχαν. Στο δρόμο όμως όταν πλησίαζαν τις φωτιές, που είχε ανάψει η κοπέλα, πηδούσαν από πάνω. Έτσι έμεινε το έθιμο να πηδάνε τις φωτιές το βράδυ του Άη-Γιαννιού που καίνε τα μαγιάτικα στεφάνια.

* κλήδονας: προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη κληδών που σημαίνει λέξεις ή φράσεις τυχαίες που ακούγονται στη διάρκεια μαντικών τελετών. Σε πολλά μέρη κατά τη διάρκεια του εθίμου του Άη-Γιαννιού έδιναν σημασία σε ότι άκουγαν τυχαία στο δρόμο και προσπαθούσαν να προβλέψουν έτσι το μέλλον τους και τι θα τους συμβεί.

Βιβλιογραφία
1) Οι δώδεκα μήνες τα λαογραφικά, Άλκη Κυριακίδου-Νέστορος. Εκδόσεις Μαλλιάρης Παιδεία. Αθήνα 2006
2) Λαογραφικά ανάλεκτα. Θανάσης Ζέρβας. Βόλος
3) Κερασιά. Ένα μικρό χωριό-μια μεγάλη ιστορία. 4ο Δημοτικό Σχολείο Κάρλας-Κερασιάς. Βόλος 2006
4) Λαϊκοί θρύλοι και παραδόσεις για παιδιά. Β.Δ. Αναγνωστόπουλος. Εκδόσεις Καστανιώτη. Αθήνα 1992

Παρασκευή 10 Απριλίου 2009

Έθιμα του Πάσχα στον Κόσμο




Το Πάσχα οι Ούγγροι μπουγελώνουν τις γυναίκες τους... Η παντόφλα πέφτει μετά, στο σπίτι.














Τα φιλιππινέζικα έθιμα για το Πάσχα είναι λίγο πιο σκληρά














Πηγή: εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Πέμπτη 9 Απριλίου 2009

Οι Λαζαρίνες

Όπως κάθε χρόνο τα κορίτσια του Σχολείου μας την παραμονή του Λαζάρου ήρθαν με στολισμένα τα καλαθάκια τους για να καλαντίσουν την ανάστασή του. Τα καλάντα που λένε τα μικρότερα είναι τα παρακάτω:

Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα βάγια

ήρθε η Κυριακή που τρων τα ψάρια

Σήκω Λάζαρε και μη κοιμάσαι

ήρθε η μάνα σου από την πόλη

σου φερε χαρτί και κομπολόι

ξύπνα Θόδωρε ξύπνα Δημήτρη

ξύπνα λεμονιά κια κυπαρίσσι

οι κοτίτσες σας αυγά γεννούνε

οι φωλίτσες σας δε τα χωρούνε

δώστε μας και μας τα κοριτσάκια

να γέμίσουμε στα καλαθάκια ...

Και του χρόνου



ή τα μεγαλύτερα:



Εις την πόλη Βηθανία,

Μάρθα κλαίει και Μαρία

έχασαν τον αδερφό της

τον καλό τον καρδιακό τους

τρεις ημέρες τον θρηνούσαν

και τον μοιρολογούσαν

την ημέρα την τετάρτην

κίνησε ο Χριστός για να' ρθει.

Και εβρήκε τη Μαρία

έξω από τη Βηθανία.

-Αν ήσουν εσύ Χριστέ μου,

δεν θα πέθαινε ο αδερφός μου

ο καλός ο καρδιακό μου ...


ή


Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα Βάγια

ήρθε η Κύριακή που τρων τα ψάρια.

σήκω, Λάζαρε και μην κοιμάσαι,

ήρθε η μάνα σου από την Πόλη,

σου' φερε χαρτί και κομπολόι.

γράψε Θόδωρε, γραψε Δημήτρη

γράψε λεμονιά και κυπαρίσσι.

οι κοτίτσες σας αυγά γεννούνε

οι φωλίτσες σας δεν τα χωρούνε.

δος και μας τα κοριτσάκια,

να γεμίσουμε τα καλαθάκια.


ή


Του Λαζαρή μ', του Λαζαρή μ'

του καλαθάκι μ' θέλ' αυγό

κι η τσέπη μ' θελ' κουκόσιες

κι η άκρια π' το τσιμπέρι μου

θέλει πέντι παράδις.

έβγα κυά μ' να μ' δοκ'ς αυγό

γιατί θα π'αου σ' άλλη πόρτα

κι η άλλη πόρτα καρτερεί

μι τουν παρά στου χερ'.......


ή


Ήρθιν ήρθ' η Λάζαρους

ήρθαν τα βάια

ήρθι κι ι φλάμπουρους τ' ς Πασχαλιάς

μι τουν καλό το λόγου...

καλή μέρα σας, καλό πουρνό σας,

τώρα ήρθαμι στ' αρχοντικό σας

να σας τραγουδήσουμε το Λάζαρό σας.


ή


Άνθισ' η αυλή κι ή αμυγδαλιά σας

κι μουσχουβουλάει η γειτονιά σας....

ήρθ' ι Λάζαρους, ήρθαν τα βάγια

ηρθαν μέρες μας κι κουρασίτσις

κουρασίτσις μας σταυρό σταθήτι

να τιμήσουμι καλόν Αφέντη

να δουξάσουμι καλή κυρά μας.

Αι Αφέντη μας κι αι καλέ μας,

του σπαθάκι δσου τι σόι γράφει,

γράφει Θόδωρους κι Άι Δημήτρης,

δέντρο κι μηλιά κι κυπαρίσσι,

άγιους Στρατηγός να μας φυλάει.

Πέμπτη 2 Απριλίου 2009

Ο Λάζαρος και τα Λαζαράκια

Το Σάββατο του Λαζάρου συνηθίζουν στα νησιά να ζυμωνουν μικρά γλυκά ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου με τα χέρια σταυρωμάνα στη κοιλιά. Παριστάνουν το Λάζαρο, που τον ανέστησε ο Χριστός.
Στο Σχολείο μας, μέσα από την προσπάθεια που γίνεται οι μικροί μαθητές να γνωρίσουν τα ήθη κι έθιμα του τόπου μας όσο κι άλλων περιοχών, ζυμώσαμε λαζαράκια.
Τα παιδιά ζύμωσαν, έπλασαν και έψησαν τα μικρά ψωμάκια.
Κατά τη διάρκεια τη εργασίας συζητούσαμε και εξηγούσαμε το συμβολισμό του συγκεκριμένου εθίμου ενώ αναφερθήκαμε και σε άλλα Πασχαλινά έθιμα όπως τα κόκκινα αυγά, το σούβλισμα των αρνιών κ.ά.

Γεωργία Τσαλαβρέτα

Η Κυρα- Σαρακοστή


Ένα από τα χαρακτηριστικά έθιμα της Σαρακοστής είναι η κατασκευή της "Κυρά - Σαρακοστής" που βοηθάει στο μάτρημα των εβδομάδων νηστείας που ξεκινούν από τις Αποκριές και φθάνουν στη Λαμπρή.


Η "Κυρά - Σαρακοστή" έχει εφτά πόδια όσες και οι εβδομάδες νηστείας, κια κάθε βδομάδα κόβουμε το ένα πόδι. Ακόμη δεν έχει στόμα για να μας θυμίζει την νηστεία . Το τελευταίο πόδι το κρύβουνε μέσα σ' ένα καρύδι που το ανακατεύουνε με άλλα καρύδια. Όποιος το βρει είναι ο τυχερός.